Teoria to zbiór pojęć, które służą do definiowania lub wyjaśniania pewnych zjawisk społecznych (Silverman, 2012: 136).
Bez teorii trudno byłoby nam sformułować pytania badawcze wraz z hipotezami, ponieważ w ogóle nie wiedzielibyśmy, o czym myślimy, nie mówiąc już o możliwych odpowiedziach. Różne teorie mogą na różne sposoby opisywać interesujące nas zjawiska społeczne.
Dzięki teorii możemy (Silverman, 2012: 146):
1) odpowiedz na pytania co i jak?
2) dostrzec proces zmian w różnych podejściach do danego zjawiska lub problemu;
3) porównać niektóre aspekty zjawisk społecznych z innymi;
4) zwracać uwagę na wyłanianie się pewnych zjawisk z innych zjawisk;
5) wybrać założenia, które nas interesują, na które chcielibyśmy zwrócić uwagę pisząc pracę dyplomową.
Po zapoznaniu się z teoriami dotyczącymi interesujących nas zjawisk i scharakteryzowaniu ich w rozdziałach teoretycznych pracy licencjackiej lub magisterskiej, możemy przejść do kolejnego etapu naszych działań – badań – w celu sformułowania tematu i celu pracy. Badania. Bez wiedzy teoretycznej i jej opisu zawartego w pierwszej części pracy dyplomowej nie bylibyśmy w stanie podjąć pracy naukowej, ponieważ nie mielibyśmy merytorycznych podstaw do formułowania trafnych pytań i hipotez badawczych.